YILANLARDA DERİ DEĞİŞTİRME
Yılanların vücutları büyüyüp geliştikçe eski derilerine sığamaz hale geliyor. Bu nedenle yılanın deri değiştirmesi gerekiyor ve yeni deri hücreleri üretiyor; bununla beraber eski derilerini arkalarında bırakıyorlar. İnsanlar cilt hücrelerini küçük miktarlarda dökerken, yılanlar bunu bir tabaka halinde yapıyor. Bu işleme ekdizis adı veriliyor.
İki deri değiştirme arasındaki süre, yılanın cinsi, yaşı, büyüme hızı ve ortamı dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı. Hızla büyüyen genç yılanlar birkaç haftada bir gibi bir sıklıkta deri değiştirebilirken yetişkin yılanlar daha az (yılda sadece birkaç kez veya daha az) deri değiştiriyor.
YILANININ DERİ DEĞİŞTİRMEK ÜZERE OLDUĞUNU GÖSTEREN İŞARETLER
Dikkatlice gözlemlersen yılanın deri değiştirmesi geçireceğine dair birkaç işaret görebilirsin. Bunlar endişelenmeni gerektirmeyen tamamen normal şeyler:
- Gözleri bulutlu, mavimsi bir renge dönüşür. Bunun nedeni, göz kapağı olmayan yılanların gözlerini kaplayan saydam zarın deriyle birlikte düşmeden önce gevşemiş olmasıdır. Saydan zar deri değiştirmeden önce göz üzerinde geçici bir filtre haline gelir, dökülmenin ardından gözler asıl rengine döner.
- Eski deri donuk görünmeye başlar. Karnının pembemsi bir renge döndüğünü de fark edebilirsin.
- Normalden daha çok saklanmaya başlar.
- Özellikle iyi göremediğinde daha ürkek veya savunmacı olabilir.
- Eski derinin dökülmesine yardımcı olmak için yuvasında pürüzlü yüzeyler ve cildinin emmesi için su arayabilir.
DÖKÜLME SORUNLARI NASIL ÖNLENİR?
Yılanının stresini hafifletmeye yardımcı olmak için, dökülme sürecinde yapabileceğin birkaç şeyi sıraladık:
- Eski derisini ovalayarak çıkarmasına yardımcı olmak için temiz dalgaların karaya attığı odun veya kaya gibi kafes aksesuarları bulabilirsin. Ancak bu aksesuarların pürüzsüz olduklarından ve keskin kenarları olmadığından emin ol!
- Kafesinin nemli olduğundan emin ol ve derisinin emebileceği sığ bir su kabı bırak. Ayrıca kafese yılanın sığması için yeterince büyük bir giriş deliğine sahip, ıslatılmış sfagnum yosunu doldurulmuş bir ‘nemli gizlenme kutusu’ da ekleyebilirsin.
- Dökülmeden hemen önce ve sırasında mümkün olduğunca dostuna dokunmaktan kaçın. Yeni deri hassas olduğundan ve kolayca yırtıldığından illa dokunman gerekiyorsa bunu nazikçe yap.
- Yemek yemeyi reddederse endişelenme. Türlere bağlı olarak, sağlıklı bir yılan yemek yemeden birkaç hafta veya daha fazla süre geçirebilir. Yemek istiyorsa, normalden daha küçük bir porsiyonda beslemek iyi olabilir, böylece enerjisinin sindirimden çok iyileşmeye harcayabilir.
- Dökülme işleminin tamamlandığından emin olmak için dökülen deriyi incele. Genelde tüm deri tek parça halinde dökülür. Gözlerdeki zarların dökülüp dökülmediğini de kontrol et. Derinin gözlere denk gelen kısımlarında delikler olmaması gerekiyor. Aksi takdirde yılanının üzerinde kalan eski deri parçalarını kaldırmak için ya senin ya da veterinerinin müdahalesi gerekebilir.
EKSİK VE ANORMAL DÖKÜLME
Eksik dökülme disekdizi olarak da adlandırılır.
Disekdiziler yaşam alanı sorunlarından kaynaklanıyor olabilir: Yılanına sürtünecek yüzeyler sağladıysan, kafesinin nem seviyesini, sıcaklığını ve alt tabakasını kontrol et ve gereken düzenlemeleri yap.
Eksik dökülme, bulaşıcı bir hastalık, iç veya dış parazitler, iç apseler veya besin eksikliği gibi bir sağlık sorununun işareti de olabilir. Bunların varlığından şüpheleniyorsan, en kısa sürede veterinerinle görüşmelisin.