Balık türleri arasında yer alan vatoz balığı, kıkırdaklı balık grubundandır. Değişik türleri bulunan bu balıklar, kendi halindedir. Vatozların doğal yaşam alanları Güney Amerika’dır. Bu tür balıkların kendine özgü avlanma yöntemleri bulunmaktadır. Hem tatlı sularda hem de tuzlu sularda yaşayabilen bu balıklar, diğer türlere göre bu bakımdan ayrılmaktadır. Farklı türleri bulunan bu balık türünün bazı türleri akvaryumda da yaşar.
Vatoz Balığı Özellikleri
Vatoz balığı, ilginç rengi ve yapısıyla ilgileri üzerine toplayan balık türlerinden birisidir. Hem tatlı sularda hem de tuzlu sularda yaşayabilen bu balıkların kendine has avlanma yöntemleri vardır.
Yassı bir gövdeye sahip bu canlıların kuyrukları uzun ve ince bir yapıdadır. Ayrıca bu balık türlerinin kelebeğe benzer kanatları vardır. Vatoz balıklarının gözlerinin arkasında delikler vardır. Bu delikler sayesinde vatozlar suyun içerisinde rahatlıkla nefes alabilirler.
Vatoz balıklarının beslenme şekli de farklıdır. Bu tür balıklar denizlerdeki solucan, karides ve istiridye gibi canlıları yiyerek yaşarlar. Bu balıkların dişleri yuvarlaktır. Aynı zamanda azı dişleri de vardır. Bu da onları bir nebze olsun ürkütücü yapar. Vatoz balıklarının akvaryumda yaşayan üç türü vardır.
Vatoz Balığı Türleri Nelerdir?
Cüce vatoz, leopar vatoz ve bristlenose vatozdur.
Vatoz Balığı Nasıl Beslenir?
Hem etçil hem de otçul olan vatozlar, diğer balıklardan arta kalan yemler ve yosunlarla beslenseler de yeme ihtiyaç duyarlar. Yani daha çok bitkisel gıdalarla beslenirler. Protein ağırlıklı beslenmek sindirim sistemlerini zorlar. Genelde akvaryumun dibine yakın yerlerde konumlandıkları için ve düz bir ağız yapısına sahip oldukları için dip yemleri onların ideal besin kaynaklarıdır. Dip yemleri onlara verirken akvaryumun karanlık ve sakin olmasını sağla ve diğer balıkların vatoz yemlerine göz dikmediklerinden emin ol. Cüce vatozlar, barışçıl oldukları için yem için kavga etmezler ve yemlerini kaptırabilirler. Nadir de olsa akvaryuma atacağın salatalık ve benzeri yeşil sebzeler vatozların sindirimlerini kolaylaştırır. Bu işlem diğer balıklar için de yararlıdır ama akvaryumun çabuk kirlenmesine neden olur.
Vatoz Balığı Nasıl Ürer?
Vatozlar yumurtlayarak ürerler. Saklanmayı sevdikleri için ağaç köklerindeki oyuklara kayalıkların arasına veya vatoz küplerine girer ve yumurtlarlar. Dişi yumurtladıktan sonra yumurtladığı yeri terk eder ve erkek yumurtaların başında nöbet tutmaya başlar. Ortalama 12-13 gün boyunca yavrular yumurtadan çıkıp gezmeye başlayıncaya kadar erkek başından ayrılmaz. Aynı zamanda yumurtaların mantarlaşmaması için erkek vatozlar sürekli yan kanatlarıyla yelleme yapar. Yavrular yem yemeye başladığında erkek vatoz görevini bitirmiş olur. Böylelikle erkek vatoz da akvaryum içinde gezmeye ve yem yemeye devam eder. İyi bakılan vatozlar ortalama 30-45 günde bir yumurta döker. Genellikle 1 yaşına eriştiklerinde yumurtlamaya başlarlar. Etçil özel türlerde, 2-3 yaşında yumurtlayanlar da vardır.
Vatoz Balığı İnsana Zarar Verir Mi?
Pek çok yüzücünün korktuğu vatoz balığı kuyruğundaki iğnesi ile elektrik çarpmalarına neden olur. Zehirli olan ve anında müdahale edilmesi gereken bu iğnenin deri altında kalmaması da gerekir. Bu tür kendini tehlikede hissettiği an zehrini kullanır.
Onun dışında genellikle canlılara saldırmamasıyla bilinse de duruma göre çoğu dalgıca saldırdığı da biliniyor. Bu saldırıların bazılarında sadece kuyruğunu değil dişlerini de kullanır. Yapılan araştırmalarda pek çok köpek balığının dahi vatoz saldırısından korktuğu görülüyor. Türüne göre değişik avlanma taktikleri bulunsa da vatoz balığına yakın alanlarda ya da yoğun yaşadığı bölgelerde yüzülmemeli ya da dalınmamalıdır.
Vatoz Balığı Saldırır Mı?
Denizde yaşayan bazı balıkların zehirli oldukları bilinmektedir. Bu balıkların bazı türleri tehlike arz eder. Bunlardan birisi olan iğneli (kuyruklu) vatoz balığı, kumlu ve sığ sularda yaşarlar. Bu tür balıklar, balıkçı ağlarına takıldıklarında insan ayağına batma durumu gözlenen bir durumdur.
Bunun yanı sıra saldırı davranışı göstermezler. Fakat kuyruğunda bulunan iğneler zehirli olduğu için zarar verebilirler. Zaman zaman saldırı davranışı gösteren bu türlerden birisi olan elektrikli vatoz balığı, ürettiği elektrikle karşı tarafa zarar verecek güce sahiptir. Bu sebeple bu türler tehlikelidir.
Vatoz Balığı Isırırsa Ne Olur?
Kamçısı ile lokal ciddi yara nekrozuna ve ciddi cilt kesilerine neden olur. Batın veya toraksa denk gelen yaralanmalar kesici alet yaralanması gibi yönetilmelidir. Vatoz dikenlerinin batması ile 48 saate kadar devam eden, yaralanmadan sonraki 30-90 dakikada zirve yapan, şiddetli ağrı ve ödem görülür.
Vatoz Balığı Nerede Yaşar?
Bu tür balıklar ılık veya soğuk denizlerde yaşarlar. Birçok türü bulunan bu balıkların deniz dibindeki kum ve çamurlarda yaşadığı bilinir. Tatlı ve tuzlu sularda yaşayan bu tür balıklara, okyanuslarda sıklıkla karşılaşılır.
Vatoz Balığı Ne Kadar Yaşar?
Rajiformes grubuna ait balıkların ortak adı olan vatozlar ortalama 7-15 yıl yaşarlar. Fakat bu süreç değişiklik gösterebilir.