TAVŞANLARDA OBEZİTE SEBEPLERİ
Aşırı yeme, tavşanlarda obezite sorununun tipik nedenidir. Ancak bu faktör tek başına çok etkili olmayabilir. Tavşanların kilo alabilmek için harcadıklarından daha fazla kalori almaları gerekir ve pek çok evcil tavşan maalesef hayatlarının çoğu boyunca kafeste tutulduğundan, ihtiyaç duydukları egzersizi yapamazlar.
Şekerli atıştırmalıklar da evcil tavşanlarda obezite sorununa katkıda bulunur. Sevimli şekillere bürünmüş halde satıldıklarına rastlarsın, tavşanına da çok cazip görünürler ve birçok evcil hayvan sahibi bu hilelere teslim olup evcil hayvan dükkanlarında satılan her şeyi tavşanına almak ister.
Hareketsizlik, her türde obezitenin ana suçlusu. Tavşanlar zıplamak ve koşmak için yaratılmışlardır ancak çoğu zaman onları küçük kafeslerde tutarız veya sadece kısa süreler için zıplamalarına izin veririz. Bu hareketsizlik tavşanına yemek, uyumak ve kilo almaktan başka yapacak hiçbir şey bırakmaz ve bu onun için çok sayıda sorun yaratabilir.
TAVŞANININ OBEZ OLDUĞUNU NASIL ANLARSIN
Obez olmak, tavşanının vücut büyüklüğüne göre sağlıklı olandan daha fazla vücut yağına sahip olduğu anlamına gelir. Her tavşan türünün, cinsine uygun normal boyutunun ve ağırlığının ne olması gerektiğini belirleyen farklı standartları vardır. Bu standartlar, senin ve veterinerinin tavşanına uygun bir ağırlığa sahip olup olmadığına karar vermesine yardımcı olmak için bir kılavuz olarak kullanılmalıdır.
Tavşanına bir vücut kondisyon puanı belirleyerek, ağırlığını daha iyi izleyebilirsin. Bir vücut kondisyon puanı, belirli fiziksel özelliklerle ilişkili bir sayı ve çoğu vücut kondisyon puanı ölçeği, “3” ideal olmak üzere, 1’den 5’e kadar ölçeklendirilir. Kaburgalarını hissedebileceğin, ancak kaburgalarını kolayca göremeyeceğin bir vücut yapısı, tavşan için idealdir ve 3’le puanlanır. Kaburgaların çok fazla dışarı çıkıp çıkmadığını anlamanın en kolay yolu tavşanın kaburgalarını kapalı yumruğunla karşılaştırmaktır. Eğer çok belirginlerse, tavşanının zayıf olduğu anlamına gelir. Elinle bir yumruk yap ve ardından eklemleri hisset. Kaburgalar hissediliyorsa, tavşanın çok zayıftır. Eğer tavşanının kaburgalarını hissedemiyorsan veya hissetmek için çok zorlaman gerekiyorsa, o zaman tavşanın fazla kilolu demektir. Emin olamıyorsan veterineriniz bu süreçte sana yardımcı olabilir.
TAVŞANLARDA OBEZİTE NEDEN KÖTÜDÜR?
Obezitenin, diğer problemlerin yanı sıra miyaz, pododermatit, gebelik toksemisi ve hatta ileus (GI staz) gibi birçok hastalıkla ilişkili olduğu düşünülür. Bu hastalıklara başka şeyler de neden olabilir. Ancak sevgi dolu hiçbir evcil hayvan sahibi, tavşanının hasta olmasına bilerek katkıda bulunmak istemez.
Myiasis, daha çok bir kurtçuk istilası olarak adlandırılır. Fazla kilolu tavşanlar kendilerini düzgün bir şekilde temizleyemedikleri için vücutlarında sinekleri (özellikle rektumu) çeken kirli alanlara sahip olma eğilimindedirler. Sinekler, kurtçuklara dönüşen yumurtalar bırakırlar ve eğer tavşanı düzenli olarak kontrol etmiyor ve temizlemiyorsan, bunlar kolayca fark edilmeyebilir.
Pododermatit, bombus ayağı olarak bilinir ve genellikle hareketsiz bir yaşam tarzı olan veya ayakları üzerine çok fazla baskı yapılan obez bir tavşanlarda görülür. Katkıda bulunan faktörler pürüzlü ve kirli yüzeyler olabilir. Ancak iltihaplanma tipik olarak obez bir tavşanın diz ve ayakları üzerindeki baskı nedeniyle başlar. Bumblefoot oldukça ağrılı bir hastalıktır ve tedavisi, temizlenmesi zor olabilir ve belirtileri arasında topallama eylemi görülür.
GI staz (ileus), evcil tavşanlarda en sık görülen sorundur. Obezite tek başına bir tavşanın yemeyi bırakmasına ve ileus geliştirmesine neden olmayabilir ancak obezite ile ilişkilendirilebilecek diğer tüm problemler ileus’un sebepleri arasındadır.
Obezitenin insanlarda kanserde de rol oynadığı düşünülür, bu nedenle evcil tavşanlarımız için de bilmediğimiz daha büyük ve istenmeyen sonuçları da olabilir.
TAVŞANLARDA OBEZiTE NASIL ÖNLENİR?
Tavşanlarda obeziteyi önlemeye yardımcı olmak için yapılacak en kolay şey, uygun tür ve miktarda yiyecekle beslemek ve bol miktarda egzersiz yaptırmaktır. Otlar, tavşanın sağlığı için hayati öneme sahiptir ve diyetlerinin ana parçası olmalıdır. Peletler ve ikramlar genellikle kilo alımının nedenleridir, bu nedenle bunlar yetişkin tavşanlarda her zaman sınırlandırılmalıdır.
Meyveler ve sebzeler gibi sağlıklı yiyecekler, ikram olarak sunulabilir ve yalnızca tavşana özel bir şey vermek istediğinde sunulmalı. Ayçiçeği çekirdeği gibi şekerli ve yağ dolu gıdalardan ve evcil hayvan dükkanından satın alınan çeşitli tahıllardan kaçın. Bunun yerine, ikramda bulunmak istediğinde bir çilek veya havuç sun.
Evde güvenli bir ortam tasarlayıp özgürce hareket etmesine sık sık izin ver. İdeal olarak, bir tavşan asla kafese konulmaz, bunun yerine yaşamak ve keşfetmek için tavşana güvenli bir “oda” tahsis etmek gerekir. Bu sadece zihinlerini uyarmakla kalmayacak, aynı zamanda onları zayıflatacak ve mutlu hissettirecektir. Evcil tavşanını kafeslemekten başka seçeneğin yoksa, onlara egzersiz yapmaları için yine fırsat verebilirsin. Tavşanlar için oyun parkı olarak kullanılabilecek aparatlardan ve oyuncaklardan yararlanabilirsin. Gün içinde en az üç saat oyun oynamalarına ve egzersiz yapmalarına izin verilmelidir. Unutma, tavşanlar vahşi doğada günde birkaç kilometre koşarlar, bu yüzden yapabileceğimiz en iyi şey onların evde en az birkaç saat özgürce oynamasına izin vermek. Tavşanlarda obezite ile başa çıkabilmenin en iyi yolu beslenmesine dikkat etmek. Şekerli ve yağlı yiyeceklerden onu uzak tut. Bol bol egzersiz yapabileceği özgür saatler geçirmesine izin vermeyi de unutma.
Tavşanının nasıl beslenmesi gerektiğine dair daha detaylı bilgiye ihtiyacın varsa bu yazımıza göz atabilirsin.