Tavşanlar sebze ve meyve yemeye bayılır? Peki tavşanlar için en ideal yiyecek türü hangisidir? Tavşanların dengeli bir saman, taze yeşillik, biraz meyve ve tavşan yeminden oluşan bir diyete ihtiyacı var. Veteriner Dr Susan Brown, tavşanların ihtiyaç duydukları besinleri etraflıca ele aldı. Biz de seninle buluşturduk.
Doğada özgür yaşayan tavşanlar tüm dünyada çeşitli bitkileri yiyerek yaşarlar. Yabani tavşan diyetinin en büyük kısmını çeşitli kuru ve taze otlar ve yapraklı bitkiler oluşturur. Tavşanlar ayrıca ağaçların kabuklarını, yumuşak dalları ve filizleri, meyveleri, tohumları da yerler. Evcil tavşanlar içinse neyin sağlıklı olduğuna karar vermek için bilgi sahibi olmamız gerekir.
Saman Tavşanların Favori Yemi
Evcil tavşan diyetinin çoğunluğunu samanlar oluşturmalıdır. Samanı, A ve D Vitamini ile kalsiyum, protein ve diğer besinler açısından zengindir. Saman yemek, sağlıklı dişleri ve gastrointestinal sistemi destekler. Dolayısıyla tavşanın bol bol tüketmeli. Çeşitli otları veya samanları karıştırmak da harika bir fikirdir. Ortalama bir evcil tavşanın ihtiyaç duyduğundan çok daha fazla kalori ve protein içerdiğinden, yonca samanını birincil saman kaynağı olarak kullanmaktan kaçın. Yonca bir ot değil, bir baklagildir (bezelye ve fasulye ailesinde).
Taze yiyecekler de tavşanın diyetinin önemli bir parçasıdır. Ek besinlerin yanı sıra arkadaşın için de zenginleştiren farklı doku ve tatlar sağlarlar. Taze gıdalar ayrıca su da içerdiğinden ihtiyaçları olan nemi de sağlar. Bu da böbrek ve mesane işlevi için iyidir. Taze yiyeceklerin büyük kısmı yeşil yapraklı sebzelerden oluşmalıdır (diyetin taze kısmının yaklaşık %75’i). Bir insan veya bir atın yemesi güvenli olan herhangi bir yapraklı yeşil, bir tavşanın tüketmesi için güvenlidir.
Yenilebilir Meyve ve Sebzelerin Listesi
Mümkünse organik ürünler satın almanı öneririz. Karahindiba yeşillikleri gibi yabani yiyecekleri topluyorsan, bunların pestisit içermeyen bir bölgeden olduklarından emin olmalısın. Kaynağı ne olursa olsun tüm taze yiyecekleri tavşanına servis etmeden önce yıkamalı veya temizlemelisin. (Özellikle sert sebzeler söz konusu olduğunda).
Yeşil Yapraklı Bitkiler
Bu yiyecekler, tavşanının diyetinin taze kısmının yaklaşık %75’ini oluşturmalıdır.
Maydanoz
Ispanak
Hardal otu
Pancar yaprağı
İsviçre pazı
Turp yaprağı
Filizler (filizlenmeden 1 ila 6 gün sonra, filizler daha yüksek alkaloid seviyelerine sahiptir)Roka
Havuç yaprağı
Salatalık yaprakları
Hindiba
Ekarol
Marul
Bahar yeşilleri
Şalgam
Karahindiba yeşillikleri
Nane (herhangi bir çeşit)
Fesleğen (herhangi bir çeşit)
Tere
Buğday çimi
Ahududu yaprağı
Kişniş
Çin lahanası
Rezene (yapraklı üst kısımlar ve taban)
Dereotu
Yapraksız Sebzeler
Yapraksız sebzeler diyetin yaklaşık %15’inden fazla olmamalıdır.
Havuçlar
Brokoli (yaprakları ve sapları)
Yenilebilir çiçekler (güller, nasturtiums, hercai menekşe, ebegümeci)
Kereviz
Dolmalık biber (herhangi bir renk)
Brüksel lahanası
Lahana (herhangi bir tür)
Kabak
Meyveler
Bunlar diyetin %10’undan fazla olmamalıdır. Veteriner tarafından aksi belirtilmedikçe kabuğunu meyvenin üzerinde bırakmak (özellikle organik ise) daha besleyicidir. Meyvenin kaynağı hakkında şüphen varsa ve kabuktaki kimyasallardan endişe ediyorsan, soymayı unutma.
Elma (herhangi bir çeşit, sapsız ve çekirdeksiz)
Kirazlar (çekirdeksiz herhangi bir çeşit)
Armut
Şeftali
Erik
Kivi
Papaya
Mango
Ananas
Muz
Kavun
Kayısı
Kuş üzümü
Şeftali
Alkaloidler ve Diğer Endişeler
Birçok bitki, onu vahşi doğada koruyan hafif toksinler olan alkaloidler adı verilen ve doğal olarak oluşan kimyasallar içerir.
Oksalik asit
Tavşanlarla en çok konuşulan oksalik asittir. Az miktarda tüketildiğinde hayvanlara veya insanlara tamamen zararsızdır. Her bitki içindeki oksalik asit miktarı, bitkinin büyüdüğü toprağın bileşimi, yılın zamanı ve bitkinin yaşı gibi çeşitli faktörler nedeniyle önemli ölçüde değişiklik gösterir. Tavşanları beslediğimiz taze sebzelerin çoğu sıfır oksalik asit seviyesine sahiptir. Ancak birkaçı, özellikle de maydanoz, hardal yeşillikleri ve ıspanak nispeten yüksek seviyelere sahiptir. Genellikle yüksek oksalatlı bir gıda olduğu düşünülen lahananın aslında oksalatlarda çok düşük olduğunu unutma. Oksalik asidin toksisitesi, bu kimyasaldan zengin gıdaların büyük miktarlarda beslenmesiyle ortaya çıkar ve zamanla ciltte, ağızda karıncalanma ve böbreklerde hasara neden olma ihtimali vardır. Bu yiyecekler besleyicidir ve uygun şekilde beslersen diyetten çıkarılmalarına gerek yoktur. Günde en az 3 çeşit yapraklı yeşillik beslemeni tavsiye ederiz.
Mümkünse haftadan haftaya her zaman aynı yeşilliklerle besleme, karıştır. Örneğin maydanozu bu hafta yedirirsen, bir sonraki hafta için diyetin dışında bırak ve başka bir şey kullan. Yeşillikleri değiştirmek de tavşanına tat, doku ve genel beslenme açısından çeşitlilik kazandıracaktır.
A vitamini
Bazı insanlar tavşanların yeşilliklerden önemli miktarda A vitamini alamamasından endişe duyuyor. Yukarıda bahsettiğimiz gibi, saman A vitamini açısından zengindir. Bu nedenle yeşilliklerin spesifik A vitamini içeriği hakkında endişelenmene gerek yok. Sadece bilgi için, lahana A vitamini ve çoğu yaprak marul açısından son derece zengindir. Ve vitaminler konusuna gelmişken, diyetlerinden C vitamini almak zorunda olan insanların aksine, tavşanlar vücutlarında kendi C vitaminini üretirler. Koyu yeşil yapraklı sebzelerin ve kırmızı biberlerin narenciye meyvelerinden daha fazla C vitamini içerdiğini biliyor olabilirsin!
Gazla İlgili Endişeler
Bazı insanlar, brokoli gibi insanlarda gastrointestinal (GI) gaza neden olan gıdaları beslemekten endişe duymaktadır. Bir tavşanın GI yolu, bir insanınkiyle aynı değildir ve bir insanda gaza neden olabilecek yiyeceklerin çoğu, bir tavşanda gaza neden olmaz. Tavşanların GI kanalında hasara yol açan en yaygın gıda türleri, nişasta ve şeker oranı yüksek olanlardır. Çünkü bunlar çekumun pH’ında bir değişiklik yaratır ve sonunda tüm sistemi bozabilir. Sonuç ciddi GI hastalığı olabilir. Yanlış beslendiklerinde tavşanlarda GI sorunlarına neden olmalarıyla bilinen yiyecekler, her türlü tahıl ve baklagillerdir (fasulye, bezelye, vb.). Nişastalı kök sebzeler ve meyveler bile, yüksek şeker ve nişasta yükleriyle aşırı beslenirlerse bir sorun olabilir. Bunlardan fazla yedirmemeye çalış.
Ayrıca insanlarda guatrojenik olan (guatr hastalığına neden olan) sebzelerin daha çok brokoli/lahana ailesindeki sebzelerle beslenmesi hakkında da tartışmalar olmuştur. Tavşanlar üzerinde yapılan bir çalışma, kanda herhangi bir anormallik görmek için bu gıdalardan yalnızca büyük miktarlarda beslenmenin birkaç hafta süreceğini gösterdi. Bu, tavşanlar için normal beslenme talimatlarından o kadar uzaktır ki, bu besleyici gıdaların beslenmesinde endişeye mahal yoktur.
Sınırlı Sebzeler
Yapraklı yeşilliklerin ötesinde, kök sebzeler gibi diğer sebzeleri veya brokoli ve karnabahar gibi “çiçeklerle” de besleyebilirsin. Bu yiyecekler genellikle nişasta veya şeker bakımından daha yüksektir ve yapraklı yeşilliklerden daha az miktarda beslenmelidir. Soğan ailesindeki pırasa, frenk soğanı ve soğan gibi yiyeceklerden kaçın çünkü bu yiyecekleri yemek kan anormalliklerine neden olur.
Tüm Meyveler Sınırlı Tüketilmeli
Meyveler küçük miktarlarda da sunmaya dikkat et. Vahşi doğada bunlar, yalnızca yılın belirli zamanlarında elde edilen özel yüksek kalorili yiyecekler olacaktır. Tavşanınla yakın bir bağ geliştirmenin bir parçası olarak ve her gün iştahının olduğundan emin olmak için diyetin meyve kısmını elle beslemeyi seçebilirsin. Her sabah meyve ikramını alıp almadığını gözlemlemek, tavşanının iyi hissedip hissetmediğini görmenin harika bir yoludur. Yemeğini yemek istemiyorsa, veterinerini aramanın zamanı gelmiştir. Kurutulmuş meyvelerin taze otları-dan yaklaşık 3 kat daha konsantre olduğunu unutma. Bu nedenle bunlardan daha az besle.
Tavşanlar, birçok hayvan gibi, doğal olarak şeker veya nişasta oranı yüksek yiyecekler gibi yüksek kalorili yiyeceklere yönelirler. Bu, bir sonraki öğünü ne zaman yiyeceklerinden veya yiyeceklerinden asla emin olamayacakları vahşi günlerden koruyucu bir cihazdır. Bir bitki meyve ürettiğinde, bu sınırlı bir süre içindir ve bölgedeki tüm hayvanlar bu değerli taşları çabucak yutmak isterler! Bunun anlamı, tavşanlar kendi haline bırakıldığında şekerli veya nişastalı yiyecekler verildiğinde kendilerini sınırlayamazlar! Meyveleri aşırı beslemek kilo alımına veya GI rahatsızlığına neden olabilir, bu nedenle bu yiyecekleri sınırlı miktarlarda beslemek size kalmıştır. Tavşanınızı beslemek için yaklaşık meyve miktarı, bir beslemede veya birden fazla beslemeye bölünmüş olarak günde 2 libre vücut ağırlığı başına bir çay kaşığıdır.
Çim Samanı Her Zaman Önce Gelir
Tavşana herhangi bir taze yiyecek vermeden önce, en az 2 hafta ot yemesi en iyisidir. Çim otu, yeni gıdaları daha kolay kabul edebilmesi için GI yolu motilitesini ve florasını iyi çalışır duruma getirmeye yardımcı olacaktır. Herhangi bir tavşanın diyetine yeni taze yiyecekler eklerken, gastrointestinal sistemin ve tüm önemli mikroorganizmalarının uyum sağlamasına izin vermek için yavaş gitmek en iyisidir. Her üç günde bir yeni bir yiyecek verin ve dışkıları izle. İlk önce saman diyeti yapan bir tavşanın bu yöntemi kullanırken herhangi bir sorun yaşaması nadirdir. Ancak birkaç gün boyunca yumuşak dışkıladığını fark edersen, o mamayı tavşanının diyetinden çıkarmak isteyebilirsin. Tavşanının başarıyla yediği yiyeceklerin bir listesini tut; mağazaya gittiğinde kullanışlı bir alışveriş listen olmuş olacak.