Av. Saadet Bahar SİVRİ
HAYVANLARIN YASALARDAKİ YERİ
Bir hukukçu olarak üzülerek söylüyorum ki, sahipli hayvan mal mıdır sorusunun cevabı evet! Türk hukuk sisteminde hayvanlar hala ‘mal’ statüsünde görülüyor. Hayvan hakları savunucularının bütün çabalarına rağmen bu konuda hukuk sistemimizde yeterli gelişme sağlanamadı. Oysa günümüzde, dünyanın birçok ülkesinde hayvanın mal olmadığı kabul edilmiş durumda. Örneğin Almanya, Alman Medeni Kanunu’nda 1990 yılında yapılan düzenlemeyle hayvanların mal olmadığı kabul edildi.
Türk Ceza Kanunumuzun 151/2 maddesinde sahipli hayvana eziyet eden kişi yargılanır. Yasadaki tanımlama şu şekildedir: “Sahipli bir hayvanı işe yaramayacak hale getiren veya değerinin azalmasına neden olan…” . Kanun metninden açıkça anladığımız gibi yasa, hayvana eziyeti hayvan olduğu için değil, sahibinin malının değer kayından dolayı suç kabul ediyor. Öne çıkarılan kavram canlı olması değil, mali değeri. Sahipli hayvan mal mıdır? Evet! maalesef bu durum çağımız için oldukça vahim.
Türk Medeni Kanunu’nun 768.maddesine göre, ehlileştirilmiş hayvanlar tekrar vahşileşir ve sahibine geri dönmezse sahipsiz hale gelir. Burada yasa koyucu hayvanların ona bakan kişiyi terk etmesinin mümkün olduğunu, dolayısı ile hayvanların bir iradeye sahip olduğunu kabul eder Her ne kadar insan iradesi ile bir tutulamasa da, en azından masa, sandalye vb. eşyalardan farklı olduğu kesindir.
Bahse konu anlayışın en önemli sebeplerinden biri ise geçmişten gelen “Hayvanlar insan içindir” anlayışının hala topraklarımızda hüküm sürmekte olması. Bizim onlardan daha akıllı veya daha güçlü olmamız hayvanları bizim malımız haline getirmez. Onları mallarımızla aynı statüde değerlendirmek tamamen insanın sonu gelmeyen mülkiyet duygusundan kaynaklanıyor. Hayvanların duyguları vardırİ üzülürler, sevinirler, canları yanar. Malımız olamazlar. Onların mal olarak görülmesini kesinlikle kabul etmiyorum.
Av. Saadet Bahar SİVRİ
SİVRİ & MIHÇI AVUKAT ORTAKLIĞI
