Köpekler sahipleri hakkında ne düşünür, neler hisseder? Biz onları çok seviyoruz, onlar da bizi seviyorlar; ya da biz öyle varsayıyoruz… Tüylü, sarkık kulaklı arkadaşlarımız bize gerçekte nasıl hissettiklerini söyleyemedikleri için, gözlerine bakıp akıllarında hangi düşüncelerin uçuştuğunu merak ediyoruz.
Köpek ebeveynleri olarak ne kadar çok şey bilirsek, evcil hayvanlarımızın duygusal ihtiyaçlarını o kadar iyi anlayabiliriz. Kafalarımızdaki en büyük soruları tek tek yanıtlamaya çalıştık. Dileriz sana da yardımcı olur.
KÖPEĞİM KÖTÜ BİR ŞEY YAPTIKTAN SONRA KENDİNİ KÖTÜ HİSSEDİYOR MU?
Hepimiz suçlu olduklarında neye benzediklerini biliyoruz: baş aşağı eğiliyor, kulaklar sarkıyor ve bakışlar yavru köpek bakışlarına dönüyor. Hani salonun ortasına kaka yaptıktan sonra attığı bakış. Ya da saksıyı düşürüp kırdıktan sonra…
İnsanlarda gördüğümüz tüm suçluluk belirtilerini gösteriyor olsa da, bu onun gerçekten üzgün olduğu anlamına gelmez. Köpek Davranış Uzmanı Sandra Lyn’e göre, köpekler yaramazlık yapınca kendilerini suçlu hissettiğini varsayarız. Çünkü onları insancıllaştırma eğilimindeyizdir. Onların tıpkı bizler gibi bilişsel ve duygusal yeteneklere paylaştıklarını sanıyoruz, bu da bizi onların davranışlarını bir insanlarmış gibi okumaya yönlendiriyor. Ancak, aksine, köpekler insanlara benzemezler ve kendilerini insanlar gibi suçlu hissetmezler.
Köpekler konusunda uzman sinirbilimci ve ‘Köpekler Bizi Nasıl Seviyor: Bir Nörobilimci ve Evlat Edinilen Köpeği Canine Brain Decode’ adlı kitabın yazarı Dr.Gregory Berns’e göre, köpeğinin suçlu görünen davranışının basit açıklaması, öğrenmiş olmasıdır. Ona bağıracağını tahmin ettiği için başını öne eğiyor. Ve köpek sahiplerinin yaklaşık yüzde 60’ı köpeklerinin suçlu davranışlarının onları daha az azarlamasına neden olduğunu söylüyor. Muhtemelen daha az azarlanmak için kafalarını öne eğiyorlar.
Berns, “Suçluluk sadece bir duygu değildir” diye açıklıyor. “Aynı zamanda karmaşık bir bilişsel süreç. Suçluluk duygusunu deneyimlemek için geçmiş suçlarımızı anımsamamız gerek. Köpeklerin tüm bu yeteneklere sahip olduğundan emin değiliz. Bu yüzden, yavru köpeğin bir dahaki mesela bornozuna işediği için pişmanlık gösterirse, aslında üzgün olmadığını unutma.
KÖPEĞİM BENİ KISKANIYOR MU?
Muhtemelen tüylü arkadaşının ondan başka birine odaklandığında kıskançlık duyduğu hissine kapılmışsındır. Gerçek şu ki, köpeklerin kıskandığını kesin olarak söyleyemesek de araştırmalar bu teoriyi destekliyor. PLOS ONE’da yayınlanan bir 2014 araştırması, köpeklerin ebeveynleri doldurulmuş bir oyuncak köpeğe şefkat gösterdiklerinde çok daha kıskanç davranışlar sergileme eğiliminde olduklarını gösterdi. Sahipleri ile bir nesne arasında dolaşmak, sahiplerini itmek veya onlara dokunmak gibi…
Bunun aksine, sahipler plastik bir fener ve bir çocuk kitabıyla etkileşime girdiklerinde daha az kıskanç davranış gösterdiler. Muhtemelen oyuncağın gerçek köpek olabileceğini düşündükleri için daha fazla rekabet algılıyorlar. Köpek ebeveynelerinin iyi bildiği gibi, yavrular sahiplerine başka bir köpeğe şefkat gösterdiğinde kibar davranmazlar. Araştırmanın yazarlarına göre bulgular, köpeklerin gerçekten kıskandıkları görüşünü destekliyor.
KÖPEĞİM BENİ ÖNEMSİYOR MU?
Köpeklerin sahiplerine gerçekten değer veriyor olmaları hayvan severler için şaşırtıcı olmaz. Ancak şaşırtıcı olan, senin sağlığını etkileyen küçük şeyler konusunda sandığından çok daha duyarlıdır. Araştırmalar, köpeklerin sahiplerinin bir başkası tarafından küçümsendiğini anlayabileceklerini ve daha sonra da ona bu tavrı gösteren insanlara soğuk davranabileceklerini gösteriyor. Deneyde köpekler, sahiplerinin yardım istemesini ve kabaca görmezden gelinmesini veya yardım görmesini izledi. Sahipleri yardım almayan köpeklerin ezici çoğunluğu, onlara ebeveynlerini reddeden kişi tarafından sunulan yiyecekleri görmezden geldi. Bilim adamlarına göre bu, muhtemelen bir tür sosyal gözlem veya başkaları arasındaki etkileşimleri gözlemleyerek toplanan bilgilerin kullanılması. Köpeklerin arkamızı kolluyor!
Köpek arkadaşları da duygularımızı hissetme konusunda yeteneklidir. Ragen T.S, “Köpekler insan duygularını okumakta o kadar iyidirler ki, duygusal durumla ilişkili ses tonlamasındaki ince değişiklikleri fark eder ve buna göre tepki verirler” diye açıklıyor. Current Biology’de 2015 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre, köpekler yüzlerimizdeki duyguları da okuyabilir. İfadelerimizle mutlu, üzgün veya kızgın olup olmadığımızı algılayabilirler. Bu üzgün olduğumuzda bizimle kucaklaşmalarını açıklıyor.
Tıpkı köpeklerin bizim nasıl hissettiğimizi algılayabildikleri gibi, sahipler de genellikle evcil hayvanlarının ruh hallerini davranışlarına göre belirleyebilirler. Berns, köpeklerin duyguları insanlardan daha saf bir şekilde deneyimleyebileceğini belirtiyor.
KÖPEĞİM BENİ SEVİYOR MU?
Ve işte her köpek ebeveyninin cevaplamak için can attığı milyon dolarlık soru! Elbette bizi seviyorlar. Köpekler sahipleri hakkında böyle bir sevgi besliyor olsa da kimilerinin bu bağ hakkında şüpheleri var. Mesela köpeklerin gerçekten bizim bildiğimiz türde bir sevgi hissedebilme kapasitesi gerçekten var mı? Ya da bize karşı hissettikleri bu duygu onlara yemek ve kalacak yer sağlayışımızla mı ilgili?
Berns, köpeklerin insanları gerçekten sevip sevmedikleri sorusunun köpeğe ve kişiye bağlı olduğunu öne sürüyor. Tıpkı bazı insan ilişkilerinde olduğu gibi, örneğin birisini çıkarlarımıza hizmet ettiği için sevebiliriz. Köpeklerin insanlara olan sevgisinin bir kısmı da onları beslememizden ve onlara bakmamızdan kaynaklanır. Ancak bazı durumlarda bu durum köpekler için bunun ötesine geçer.
Köpekler genelde ilgiyi, sevgiyi, oyunu yemeğe tercih ederler. Bu da bizden tek beklentilerinin yemek ve barınma olmadığının göstergesidir. Bazı köpek türleri, insanlarla bu güçlü bağı geliştirmede diğerlerinden daha başarılıdır.
Yani köpek davranışlarını insan davranışlarını yorumladığımız şekilde yorumlayamıyoruz.Yine de, yanımızda nasıl hissettiklerini tahmin etmek için fizyolojik ipuçlarını kullanabiliriz. McGowan, insanların sevdikleriyle yakın temasa geçtiklerinde, çift bağda rol oynayan bir hormon olan dolaşımdaki oksitosin artışı da dahil olmak üzere fizyolojik değişiklikler yaşadıklarını belirtiyor. McGowan, “Aynı şey, sahipleri tarafından evcilleştirilen ve kucaklanan köpekler için de geçerli” diyor.
Uzun lafın kısası, köpekler sahipleri hakkında birçok şey düşünüyor elbette. Fakat genel olarak ifade edecek olursak, bize oldukça önem veriyorlar ve bize candan bağlılar. Benzer bir şekilde neden köpeklerin en yakın arkadaşlarımız olduğunu bu yazımızdan okuyabilirsin!