Kırmızı kan hücreleri, kedinin vücudundaki hücrelere ve dokulara oksijen taşınmasına yardımcı olduğundan, kırmızı kan hücresi sayısı hızla düşerse veya çok düşerse, kedi, uyuşukluk, soluk diş etleri, artan kalp hızı, ve nefes almada zorluk yaşar. Bunlar da kedilerde kansızlık belirtileridir.
Anemik kedilerin görünümü altta yatan duruma bağlı olsa da, çoğu kedi tedavi ile iyileşecek, normal ve mutlu bir yaşam sürmeye devam edecektir.
Anemi Nedir?
Anemi, sadece kedilerde değil, köpeklerde, insanlarda ve diğer birçok hayvanda da yaygın bir kan hastalığıdır. Anemik bir kedi veya başka bir hayvanın kanında dolaşan çok az kırmızı kan hücresi veya kırmızı kan hücrelerinde çok az hemoglobin vardır. Bir protein türü olan hemoglobin, oksijene bağlanan ve onu vücuttaki hücrelere taşıyan kırmızı kan hücrelerinin bileşenidir.
Kedilerde anemi tipik olarak iki geniş kategoriye ayrılır: rejeneratif ve rejeneratif olmayan. Rejeneratif anemi türlerinde kırmızı kan hücreleri kaybolur veya yok edilir. Rejeneratif olmayan anemi türlerinde kırmızı kan hücrelerinin üretimi baskılanır. Her iki anemi kategorisinin de altında yatan birçok neden vardır.
Kedilerde Anemi Belirtileri
Anemi belirtileri, soruna neden olan altta yatan soruna göre değişebilir. Ancak izlenmesi gereken bazı genel belirtiler vardır. Kedilerde uzun süreli aneminin en yaygın iki belirtisi uyuşukluktur. Kedinin normalden daha yorgun göründüğünü veya eskiden yapmaktan zevk aldığı şeylerle ilgilenmediğini ve diş etlerinin soluk olduğunu fark edeceksin.
Belirtiler
Soluk diş etleri
Artan kalp hızı
Artan solunum hızı
Letarji (aşırı uyku hali)
Zayıflık
İştah azalması
Artan su alımı
Yığılmak
Anemik kedinin ağzına bir göz atarsan, muhtemelen diş etlerinin normalden daha soluk olduğunu ve neredeyse beyaz görünebileceğini fark edeceksin. Bunun nedeni kırmızı kan hücrelerinin eksikliğidir.
Anemik bir kedinin kalp atış hızı, ihtiyacı olan hücrelere oksijen alma çabasıyla da artar. Kedinin vücuda daha fazla oksijen getirmek için nefes alma hızının arttığını görebilirsin. Büyük olasılıkla, evcil hayvanın uyuşuk görünecek ve düşük oksijen seviyeleri kasları normalden daha zayıf hale getirdiğinden, her zamanki gibi oynamaya, tüylerini yalamaya veya sosyalleşmeye ilgi göstermeyecektir.
Bazı kediler anemik olduklarında iştahlarını da kaybederler. Kaybedilen kan hacmini yenilemek için daha fazla su içerler. Şiddetli vakalarda, bir kedi çok kan kaybettiğinde, beyne oksijen gitmediği için hareket edemez veya tepki vermez.
Kedin bu belirtilerden herhangi birini gösteriyorsa hemen bir veteriner tarafından değerlendirilmelidir.
Anemi Nedenleri
Dolaşımdaki bir kırmızı kan hücresinin normal ömrü sadece iki aydır. Bu nedenle kedinin vücudu, eskilerinin yerini almak için sürekli olarak yeni kırmızı kan hücreleri üretmelidir.
Aneminin farklı nedenleri, aneminin rejeneratif olup olmadığına, yani altta yatan durumun kırmızı kan hücrelerinin değiştirilebileceğinden daha hızlı kaybolmasına veya yok edilmesine neden olup olmamasına veya rejeneratif olmamasına göre gruplandırılmıştır. Yani altta yatan durum normal yeni kan üretimini baskılıyor demektir.
Rejeneratif Anemi Nedenleri
Kan Kaybı: Bu, harici veya dahili olarak meydana gelir. Kan kaybına travma veya büyük bir yaralanma (araba çarpması gibi), kan emici parazitler (pire, bit ve kancalı kurtlar dahil), mide ülserleri ve tümörler neden olur.
Hemoliz: Vücut, kırmızı kan hücrelerini zamanından önce yok eder. Bu genellikle, kedinin kendi kırmızı kan hücrelerine karşı antikor geliştirdiği, immün aracılı hemolitik anemi adı verilen bir otoimmün bozukluktan kaynaklanır.
Toksinler: Birçok toksin, kırmızı kan hücrelerinin tahrip olmasına neden olur. Aspirin ve diğer kan inceltici ağrı kesici ilaçlar, bazı antibiyotikler, zehirli bitkiler, ağır metaller ve hatta bazı yiyecekler, onları yanlışlıkla yutan bir kedide kansızlığı tetikler.
Enfeksiyonlar: Semptom olarak anemi içeren bakteri ve virüslerin neden olduğu birçok bulaşıcı hastalık vardır. Hemobartonella böyle bir bakteriyel hastalıktır. Feline lösemi virüsü (FeLV) ve kedi immün yetmezlik virüsü (FIV), aneminin yaygın viral nedenleridir. Bazı parazitler de anemiye neden olur.
Genetik Hastalıklar: Bazı anemi türleri kalıtsaldır. Habeş ve Somali ırklarının enzim eksikliğinden dolayı spesifik bir anemi tipi geliştirdiği bilinmektedir.
Not: Rejeneratif kendini iyileştirebilen demektir.
Rejeneratif Olmayan Anemi Nedenleri
Kötü Diyet: Aşırı derecede zayıf bir diyet veya açlık, anemi ile sonuçlanan beslenme eksikliklerine yol açar.
Kronik Hastalıklar: Karaciğer, adrenal veya tiroid bezi hastalıkları ve bazı kanserlerin tümü anemiye neden olur. Bu hastalıklar iltihaplanmaya yol açar. Bu iltihaplanma vücudun daha fazla kırmızı kan hücresi yapma yeteneğini azaltır. Bu, hayvanlarda görülen en yaygın anemi türüdür.
Böbrek Hastalığı: Eritropoietin adı verilen bir hormon, vücudu yeni kırmızı kan hücreleri yapması için uyarır. Bu hormon böbrekler tarafından yapılır. Böbrek hastalığı, böbreklerin yapacağı eritropoietin miktarını azaltır. Kedilerde aneminin çok yaygın bir başka nedenidir. İlerlemiş böbrek hastalığı olan kedilerin yüzde 65’inde anemi vardır.
Kemik İliği Bozuklukları: Kemik iliği hem kırmızı hem de beyaz yeni kan hücreleri üretir. Kemik iliğini etkileyen herhangi bir hastalık, yeni, sağlıklı kırmızı kan hücreleri oluşturma yeteneğini baskılayarak anemiye neden olur. Kedilerin kemik iliğini etkileyen en yaygın hastalıkları kanser, kedi lösemi virüsü ve kedi immün yetmezlik virüsüdür.
Kedilerde Anemi Teşhisi
Kedilerde anemi teşhisi oldukça basittir. Tam kan sayımı (CBC) adı verilen bir kan testi, değerlendirme için kullanılan temel testtir. Bir CBC’nin birkaç bileşeni vardır. Biri, enfeksiyonların teşhisinde faydalı olacak bir dizi beyaz kan hücresidir. Bununla birlikte, bir kedinin anemi semptomları olduğunda en çok ilgi çeken şey kırmızı kan hücrelerini değerlendiren testlerdir.
Hematokrit: CBC’nin bir bileşeni, bir kan örneğinin hacminin yüzde kaçının kırmızı kan hücreleri olduğunu ölçen hematokrittir. Normalde, bu, farklı laboratuvarların biraz farklı aralıklara sahip olmasına rağmen, yüzde 25 ila 45 civarında olmalıdır. Hematokrit yüzde 25’in altındaysa anemi tanısı konur.
Kırmızı kan hücresi sayımı: Kırmızı kan hücresi sayımı, veterinerin dikkate alacağı başka bir CBC bileşenidir. Bu, kan örneğindeki gerçek kırmızı kan hücrelerinin miktarını ölçer. Kediler için tipik bir normal aralık 6,1-11,9 x 106/µl’dir. Anemik kedilerde toplam kırmızı kan hücreleri düşük olacaktır.
Hemoglobin: Bu, CBC’nin bir başka önemli bileşenidir. Bu test, kırmızı kan hücrelerinin ne kadar hemoglobin içerdiğini ölçer. Ayrıca anemik bir kedide genellikle düşüktür. Kediler için tipik normal aralık 9-15.6 g/dl.4’tür.
Ek kan testleri: Veteriner hekim muhtemelen kedinin genel sağlık durumunu kontrol etmek için başka kan testleri, böbrek hastalığını, kedi lösemi virüsü (FeLV), kedi immün yetmezlik virüsü gibi bulaşıcı hastalıkları belirlemek veya ekarte etmek için özel testler yapacaktır. Çünkü bu virüsler aneminin sık nedenleridir.
Dışkı testi: İç kan kaybına neden olan bağırsak parazitlerini kontrol etmek için sıklıkla bir dışkı testi yapılacaktır. Bazen veteriner, sorunun ilik bozukluğundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için bir kemik iliği örneği almak için uzun bir iğne kullanmak ister.
Tedavi
Kedinin anemisi yaşamı tehdit edecek kadar şiddetliyse, genellikle acil kan transfüzyonu ve ek oksijen gerekir. Bununla birlikte, hafif ila orta derecede anemisi olan kediler için tedavi, aneminin kendisine değil, altta yatan duruma odaklanacaktır. Kedinin özel durumu için gerekli tedaviyi veteriner belirleyecektir.
Anemili Kediler İçin Prognoz
Aneminin altında yatan pek çok neden olduğundan, prognoz hakkında genelleme yapmak zordur. Ancak hafif anemisi olan ve altta yatan basit sorunları olan çoğu kedi için prognoz oldukça iyidir. Bununla birlikte, ciddi travma geçirmiş, toksik bir şey yutmuş, kanser veya geç evre böbrek hastalığı olan bir kedide, prognoz çok daha ciddidir.
Not: Prognoz ya da öngörü, bir hastalığın seyri hakkında tahmini ve iyileşme şansı olup olmadığı anlamında kullanılan tıbbi bir terimdir.
Anemi Nasıl Önlenir?
Anemi birçok hastalığın belirtisidir. Bu nedenle anemiyi önlemek her zaman mümkün değildir. Ancak kedinin riskini azaltmak için yapacağın bazı özel şeyler vardır.
-Pireleri, keneleri, bitleri ve bağırsak parazitlerini öldüren aylık bir parazit önleme ürünü kullanın.
-Kedini içeride tut veya yalnızca doğrudan gözetim altında dışarı çıkmasına izin ver.
-Onları beslenme açısından dengeli kedi maması ile besle.
-Veterinerinin önerdiği şekilde kedi lösemi ve kedi immün yetmezlik virüsleri için test ettir.
-Toksinlere erişimi önle.
-Kedini yılda en az bir kez veteriner muayenesine götür. Rutin kan testleri için veterinerinin kurallarına uy.