FIP hastalığı, adını Türkçe “kedi enfeksiyöz peritoniti” anlamına gelen “feline infectious peritonitis” ifadesinin kısaltmasından alır.
Kedileri etkileyen birçok hastalık yapıcı virüsten biri olan FCoV (kedi koronavirüsü) vakaların çoğunluğunda hafif ishal dışında bir rahatsızlık yaratmaz. Ancak vakaların yüzde 10’unda FCoV çoğalır ve mutasyona uğrar. Bunun sonucunda da ortaya FIPV adı verilen ve kedinin tüm vücuduna yayılabilen bir enfeksiyon ortaya çıkar. Söz konusu enfeksiyon karın, böbrek ya da beyin gibi organları çevreleyen dokularda aşırı enflamasyona yol açar. Oldukça ciddi bir hastalık olan FIP ne yazık ki çoğu vakada ölümle sonuçlanır.
FIP HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
FIP hastalığının erken dönem belirtileri vakadan vakaya değişiklik gösterebilir ancak hastalık genelde sık sık yükselen ve düşen ateş, iştah kaybı ve enerji kaybı şeklinde semptomlara sahiptir. Enfekte olan kediler zaman ilerledikçe FIP’in türüne göre farklı semptomlar gösterebilir.
Hastalığın kuru ve ıslak olmak üzere iki formu bulunur.
Kuru FIP kedinin vücudundaki kan damarlarının çevresinde enfeksiyona ve ağrılı lezyonlara yol açar. Bu enfeksiyon kedinin beynini, karaciğerini, böbreklerini, akciğerlerini ve derisini etkileyebilir. Kuru FIP kedilerde nöbetlere ve fiziksel denge ve koordinasyon kaybına yol açabilir. Bazı durumlarda kedilerde aşırı susama ve işeme, kurma, kilo kaybı ve sarılık görülebilir.
Islak FIP vakalarında kedinin karın bölgesinde sıvı birikimi olduğundan göbeği şişkin görünür. Sıvı birikimi göğüste de görülebilir, bu durumda kedinin nefes alıp vermesi zorlaşır. Islak FIP kand damarlarına zarar verir, enflamasyona ve kandaki sıvının karın ve göğüs boşluğuna sızmasına yol açar.
FIP HASTALIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
FIP, teşhis edilmesi zor bir hastalıktır. Birçok semptomu başka hastalıkların semptomlarıyla karıştırılabilir. Üstelik FIP hastalığını kesinlikle teşhis etmeyi sağlayan bir kan testi de yoktur.
Genç kediler ve kalabalık ortamlarda yaşayan kedilerde FIP riski daha yüksektir. Aşağıdaki belirtiler sonucu veterineriniz FIP teşhisi koyabilir:
- Kandaki beyaz hücre sayısının düşük olması
- Kandaki beyaz hücre sayısının normalin çok üzerinde olması
- Kandaki protein yoğunluğunun yükselmesi
- Diş etlerinde ya da gözlerde sararma
Eğer kedinin karın ya da göğüs bölgesinde sıvı birikimi varsa, veterineriniz bu sıvıdan bir örnek alıp teste gönderebilir. Sıvının rengi sarıysa ve içeriğindeki protein oranı yüksekse, bu FIP işaret kabul edilir. FIP şüphesi taşıyan kedilere röntgen ya da ultrason çekilerek teşhis kesinleştirilir.
FIP tanısını kuvvetlendiren birkaç test daha bulunur: İmmünoperoksidaz testleri virüsle enfekte olmuş beyaz kan hücrelerinin tespiti için kullanılır. Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) teknolojisi dokudaki ya da vücut sıvılarındaki virüsü test etmeye yarar. Bazen de karın boşluğu içindeki dokuya biyopsi uygulanabilir. Bütün bu testler teşhise yardımcı olsa da hiçbiri yüzde 100 kesin sonuç vermez.
FIP HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Her iki formda da FIP hastalığı, kesin bir tedavisi bulunmayan ve zamanla ilerleyen bir hastalıktır. Son dönemde bazı antiviral ilaçlarla tedavisi gündeme gelse de bu ilaçların uzun vadede etkili olup olmadığı henüz netleşmiş ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi gibi otoritelerce onaylanmış değildir.
Bunun yerine FIP vakalarında kedinin rahatsızlığını azaltacak su çekme ya da kan verme gibi destek tedavileri uygulanabilir. Daha fazla acıya sebep olmamak için kedinin uyutulması da gerekli görülebilir.
Aynı şekilde geliştirilen FIP aşıları da etkinliği henüz kanıtlanmadığından kedi sağlığı otoriteleri tarafından tavsiye edilmez. Bu konuda veterinerinizle görüşerek daha ayrıntılı bilgi edinebilirsin.
Diğer yandan FIP hastalığı kedinin bağırsaklarını etkileyen bir virüsün mutasyonuyla ortaya çıktığından, kedide FIP oluşumunu engellemenin en iyi yolu söz konusu virüsün kedine bulaşmasını önlemektir.
Bunun için yapabileceklerini sıralamamız gerekirse,
- Kedinin sağlığını riske atabilecek hiçbir ihtimali gözardı etme.
- Kum kutusunu elinden geldiğince temiz tut.
- Kum kutusunu mama ve su kaplarından uzak tut.
- Birden fazla kediye ebeveynlik ediyorsan, aşırı kalabalık bir ortam oluşmaması açısından bir odada üç kediden fazla barındırmamaya çalış.